Het is weer aftellen.
Nog een aantal weken en dan is het alweer zomer en gaat je kind over, hij gaat afstromen of hij blijft zitten. Nu is het moment om een pas op de plaats te maken en te ontdekken hoe je kind ervoor staat. Mijn ervaring is dat over een aantal weken de paniek toeslaat omdat dat dan echt duidelijk wordt of een leerling in de gevarenzone verkeert.

De verschillende soorten leerlingen

De ene puber zit te blokken omdat hij er hard aan moet trekken en de andere puber denkt dat het zijn tijd wel zal duren en wacht af wat er komen gaat.
De puber die zijn zaakjes goed op orde heeft, hoor je niet en daarover zijn geen zorgen.

Het zijn juist de puber die zorgeloos beweert dat het echt wel goed komt en de puber die tegen zijn grenzen aan zit te blokken. Deze twee soorten leerlingen komen de komende weken bovendrijven en dan moet er iets gebeuren.

De calculerende puber

Veel pubers houden hun cijfers bij, al dan niet nauwkeurig. En als een puber het niet doet, zie je dat veel ouders wel de scores bijhouden.

De puber die zit te blokken en tegen de grenzen van zijn kunnen aanloopt, zie je vaak angstig zijn cijfers bijhouden en hij verwacht dat het fout zal gaan.

De zorgeloze puber heeft het talent om vooral naar zich toe te rekenen en loopt het gevaar iets over het hoofd te hebben gezien.

Pubers die hun cijfers al dan niet goed bijhouden, moet je vaak nog wel een beetje in de gaten houden want zelden zijn hun calculaties accuraat en vaak omgeven met angst of teveel optimisme.
Het is dus zaak om vooral in deze tijd van het jaar eens samen goed te beoordelen wat er werkelijk nodig is om over te gaan. Want het idee van de puber hoeft niet hetzelfde te zijn als de overgangsnormen.

En dan gaat de alarmbel

Over enkele weken merken we een piek in aanmeldingen van leerlingen die dreigen te blijven zitten of moeten afstromen. Ze hebben toch een calculatiefoutje gemaakt en moeten nu alle zeilen bijzetten.
En vaak is het zo dat ze zelf nog geen zorgen hebben, maar hun ouders en leraren des te meer. Die zitten met het zweet op hun rug de puber te overtuigen dat er iets moet gebeuren.

Helaas vaak zonder resultaat.
De kunst is nu om de puber in actie te krijgen.

Praktijkvoorbeeld

De neiging die we hebben is een puber te overtuigen van het feit dat hij iets moet doen. Helaas is dit meestal tegen dovemansoren gericht.

Ik begin altijd bij het einde…

Coach: ‘Vertel eens, ga je volgend jaar allemaal nieuwe vrienden maken?’

Puber: ‘Huh, hoezo?’

Coach: ‘Uit wat ik begrijp uit je vraag, is dat je volgend jaar een prachtige kans hebt in te stromen in een nieuwe klas en daar op je gemak alle lesstof nog eens mag doen en daardoor alle tijd hebt om nieuwe vrienden te maken terwijl je oude vrienden zitten te blokken op de nieuwe lesstof.’

Puber: ‘ja, ik ga echt wel over hoor, eitje’.

Coach: ‘oké, geweldig, wat moet je dan vanaf nu nog doen om over te gaan?’

Stilte……

Puber met onzekere blik: ‘ehhh… werken?????’

Coach: ‘Lijkt me een zeer goed plan’.

Stilte…..

Puber met vertwijfelende blik: ‘Maar ik weet niet hoe ik dat moet doen’.

Coach: ‘Ahhh, dat gaan we dan nu onderzoeken als jij zegt dat je dit jaar echt over wilt gaan en ervoor wilt werken.

Het wat en het hoe

Naast mijn ervaring van de paniek in de laatste weken van het schooljaar, is het ook mijn ervaring dat de leerlingen echt wel willen werken.
Ik geloof niet zo in het niet gemotiveerd zijn van pubers.
Wel geloof ik erin dat leerlingen niet goed weten wat ze moeten doen en vooral dat ze niet weten hoe ze het moeten doen. En daar kunnen we belangrijke hulp bieden.

Wanneer we duidelijk hebben dat de leerling echt wil werken om over te gaan, zetten we het hoe en wat op een rij.
Dit doen we door alle onderwerpen die een voorwaarde zijn van goed kunnen leren te onderzoeken:

  • Waar gaat het fout
  • Waar gaat het goed
  • Hoe pak je het aan bij de vakken waar je goed op scoort en hoe lukt het je hier een voldoende op de krijgen?
  • Hoe zit het me je concentratie bij de vakken die niet goed gaan?
  • Hoe zit het met je (faal) angst gedachten en voorspellende gedachten bij de vakken die goed gaan en die minder goed gaan?
  • Op welke manier leer je het best?
  • Wat is je strategie om het leren aan te pakken?
  • Hoe en waar maak je huiswerk en past dit wel bij jou?
  • Hoe controleer je jezelf en doe je dit op de juiste manier?
  • Hoe is je planning opgebouwd, hoe ga je om met tijd en met doorzetten?

Deze en nog veel meer vragen komen aan bod en in feite zijn de eerste 2 vragen de leidraad.

De essentie

Waar gaat het goed levert informatie over een goede manier van leren, een goede aanpak, positieve gerichtheid en uiteindelijk een goed resultaat.

Waar het niet goed gaat, is het vaak het tegenovergestelde en kun je voor een groot deel negeren.

Het is de kunst samen zo snel mogelijk te ontdekken wat er moet gebeuren en hoeveel inspanning dit mag kosten

Een nieuw plan

Met de informatie die we nu blootgelegd hebben, kunnen we een plan maken voor de weken die komen gaan.
Wat echter het meest belangrijke is, is dat de leerling zijn doel helder heeft, namelijk dat hij mee wil naar het volgende leerjaar en afstand doet van zijn slachtofferschap:

Puber: “Die docent kan echt niet goed lesgeven hoor! Daarom heb ik steeds onvoldoendes

Coach: “Ahhh dat is niet fijn… ennn… ik garandeer je dat die docent langer op school blijft dan jij. Wat kun jij doen om ervoor te zorgen dat jij een goed cijfer haalt?”

Puber: “Ja maar, hij kan echt niet lesgeven hoor want iedereen heeft er last van.”

Coach: “Oefff dat is heel erg…… en ook heel vervelend voor jou….. ennnn…. weet je zeker dat er niemand is die jou kan helpen waar deze docent het niet kan? Jij hebt een belang en hij niet……. “

Puber: “nou jaaaa……even denken……misschien kan X me helpen? “

Wanneer we deze en allerlei andere voetangels hebben getackeld, zie je dat er weer lichtjes komen in de ogen en dat er hernieuwde energie komt.

Overigens is het voor de optimisten wel zaak om ook hun calculatie goed onder de loep te nemen en erin op te nemen dat je je kan misrekenen en dat dan het hele plan instort.

Echt, het werkt

Inmiddels heb ik genoeg mails en berichtjes ontvangen van pubers die het gered hebben in de laatste weken.

Sommige pubers zal dit ieder jaar overkomen en dan weet je dat dit ook later in hun relaties en in hun werk een patroon is. Die kun je dus rustig hun gang laten gaan en zo nu en dan even op de plaats rust zetten.

En de meeste andere pubers en leerlingen hebben een belangrijke les geleerd, namelijk dat niets vanzelf gaat en dat inspanning loont en dat je kunt onderzoeken hoe het voor jou goed kan werken.


En wil je weten hoe ik dit heb ontdekt en hoe dit ook inmiddels vele honderden kinderen, pubers en jongeren heeft geholpen?
Kijk dan eens bij Ik leer leren .

Houd je net als ik van pubers en geniet je van het werken met hen?
Kijk dan eens bij de online Praktische Pubercoach Opleiding, boordevol handvatten om pubers verder te helpen.


Spreekt deze blog je aan? Ik vind het een compliment als je deze deelt. Wanneer je deze tekst of gedeeltes daarvan wilt gebruiken, vraag dan even toestemming.

Meer artikelen

Lees ook: Kun je pubers loslaten?
Lees ook: Puberteit: Drama of genieten?
Lees ook: Je wilt toch geen slijmbal zijn?
Lees ook: Wie flexibel is, krijgt meer
Bekijk ook: Is overhoren nuttig?
Bekijk ook: Hoe krijgt een puber zijn leven op orde?
Bekijk ook: Executieve functies: Plannen en organiseren


Je las een blogartikel van Centrum Tea Adema…

…maar kijk gerust ook eens naar de andere informatie op onze website:

Op de hoogte blijven van nieuwe artikelen en video’s vol tips en inzichten?

Like dan onze Facebook-pagina of schrijf je in voor onze 2-wekelijkse nieuwsbrief. Allebei mag ook. ;-)