Als je ouders wordt, verandert je leven ingrijpend. De baby bepaalt in het begin als een kleine dwingeland je leven. Immers het heeft honger en een vieze luier.
Voor de ene ouder is het gemakkelijker omschakelen dan voor de andere ouder. Als je lang gewend was om te kunnen gaan en staan waar je wilde en je hebt nu plotseling een baby die een aantal keer per dag een dwingend beroep op je doet, dan valt dat niet altijd mee.
Uiteraard hangt dit ook van je kind af. De ene baby is de andere niet. Vooral het aanleren van het reguleren van de fysieke behoeften en bijvoorbeeld een dag en nachtritme gaat het ene kind makkelijker af dan het andere kind.
Basisveiligheid
Het geven van ritme en structuur aan kinderen is eigenlijk het geven van basisveiligheid. Steeds terugkerende handelingen geven rust. Want stel je eens voor dat je die baby bent en ieder uur krijg je op een andere manier een schone luier of een flesje en ruikt je bedje anders. Hoe meer betrouwbaarheid een kind kan ervaren, hoe makkelijker het zich kan ontwikkelen. Immers als alle dagelijkse handelingen vertrouwd en opvolgend zijn, kan je als kind je energie richten op groei en ontwikkeling.
Kinderen die moeite hebben met het vinden van ritme en structuur, kan je helpen door gebruik te maken van bijvoorbeeld dagritme kaarten en symbolen. Daarmee baken je de activiteiten in de tijd af en kan het kind steeds terugvallen op iets van buiten waar het een beroep op kan doen.
Dit geldt voor jonge kinderen, maar denk eens aan het basisschoolkind. Stel dat zijn ouders gaan scheiden. Het vertrouwde ritme en de structuur vallen daarmee weg en veel kinderen gaan zich in deze situatie zorgen maken over hoe het verder moet:
“Waar ga ik wonen…, hoe gaat het op school komen…, zou het wel goed gaan met papa als hij alleen wordt en zou de nieuwe vriendin wel lief voor hem zijn.., zou mama nog huilen vanavond…”
Deze en nog duizend andere vragen kunnen in een kind in beslag nemen. Juist als het dagelijkse ritme verstoord is, herinnert dit het kind vele malen per dag aan het wegvallen van de basisveiligheid die eens zo vanzelfsprekend was.
Het gevolg van het verstoren van het evenwicht is ook bij het schoolkind een verstoring in de ontwikkeling en het zou goed kunnen dat met name de schoolprestaties er onder gaan lijden. Want het kind zit wel lijfelijk in de klas, maar zijn groei en ontwikkelpotentie is ergens anders.
Rituelen
Terugkerende gewoontes helpen ook mee om ritme en structuur in het leven te brengen. Rituelen kunnen heel persoonlijk zijn zoals de volgorde van het aankleden, maar ook in een gezin zijn talloze rituelen te vinden. Ieder gezin heeft zo zijn eigen vaste handelingen voor naar werk en school gaan, eten en slapen.
Wellicht is het naar bed gaan het meest bekend bij kinderen. Dit ritueel laat zien dat het niet alleen om de basisveiligheid gaat, maar dat een ritueel ook een belangrijk gegeven is voor de sociale samenhang.
Een ritueel kan een uiterst persoonlijke gewoonte zijn om dingen in een vaste volgorde te doen, maar meer nog heeft het een verbindingsfunctie in het samen uitvoeren van vaste gewoonten. Daardoor weet je dat je bij elkaar hoort.
Mama leest anders voor dan Papa en met Papa kun je na het eten even stoeien. Met Mama lukt dat niet.
Verstoringen
Wanneer de dagelijkse rituelen door omstandigheden worden verstoord, doen ouders er goed aan zoveel mogelijk dicht bij de “oude” rituelen te blijven. Hoe jonger het kind is, hoe meer houvast het biedt en hoe sneller er weer een dagelijks ritme en daardoor rust kan ontstaan.
Van wezenlijk belang is het dat de ouder(s) stevig de leiding in handen nemen omdat dit het gevoel van veiligheid versterkt. Zijn ouders door omstandigheden niet (meer) in staat goed de regie in het gezin in handen te houden, dan zal een kind dat doen. Ongeacht hoe jong het kind is.
Omdat het kind zich zorgen gaat maken over de ouder(s), gaat het voor hen zorgen. Daarmee is het kind bezig met zaken die zijn eigen ontwikkeling stoppen of verstoren en als dit lang duurt, zal een kind daar op de ene of andere wijze hinder van ondervinden. Het kind zal altijd zichzelf in een moeilijke situatie op het tweede plan zetten ook al lijkt het soms heel anders.
Mooie rituelen
Omdat een belangrijke functie van rituelen het geven van verbinding en samenhang tussen mensen betreft, is het voor gezinnen een prachtige kans eigen rituelen te bedenken.
Hoeveel kinderen groeien op met Studio Sport op zondagavond, patat op zaterdag, in het weekend eten bij de salontafel, na een herfstwandeling chocolademelk, de laatste dag van de vakantie uit eten, in iedere vakantie een dag naar opa en oma, een eigen winkeldag voor een kind, met papa naar de voetbalwedstrijd…. en noem maar op.
Een aparte status hebben natuurlijk de feestdagen. Denk maar eens terug aan de eigen rituelen en de rituelen die we meenemen uit onze jeugd naar ons eigen gezin en de nieuwe rituelen die we bedenken. De feestdagen lenen zich bij uitstek om heerlijke jeugdherinneringen te bewaren: Eieren zoeken met Pasen, kamperen met Pinksteren, Sinterklaas vieren na het avondeten met surprises en met Kerst met de hele familie eten.
Rituelen zijn daarmee in het dagelijks leven het houvast voor kinderen. Ze zorgen voor groei en ontwikkeling. De basisveiligheid is gegarandeerd en de verbinding met de ander wordt met iedere gewoonte een beetje sterker gemaakt.
Bedenk maar eens welke rituelen zo kenmerken en bindend zijn voor jou gezin…..
Lees ook: Sta je voor, naast of achter je kind?
Lees ook: 7 manieren voor het vergroten van vertrouwen
Lees ook: Loslaten
Lees ook: Prachtige wijze les
Lees ook: Wat is je gegeven
Lees ook: Halve kinderen
Heb je behoefte aan ondersteuning in de opvoeding van je kind, kijk dan of de praktijk voor kindercoaching iets voor je kan betekenen.
Wil je op de hoogte blijven, vraag dan de nieuwsbrief aan.
Wil je ook de basisopleiding tot kindercoach of de scholing kinderen in echtscheiding en verlies situaties, lees dan verder op de site voor de opleiding tot kindercoach.
Geef een reactie