De gemiddelde leeftijd van kinderen in een gemiddelde kindercoachpraktijk is al snel rond een jaar of negen. Dit is een ideale leeftijd om kinderen te coachen heb ik door de jaren heen gemerkt. Kinderen zijn ontvankelijk en over het algemeen maximaal leerbaar  op deze leeftijd. De basis van leven en leren is meestal gelegd en het rumoer van de puberteit nog niet begonnen.

Bij kinderen jonger dan 9 jaar is het altijd heel nuttig om te onderzoeken of het niet effectiever is om juist de ouders te ondersteunen. Veel problemen bij jongere kinderen zijn goed op te lossen door ouders de weg te wijzen.

Ouders maximaal regie leren nemen ten behoeve van de ontwikkelingstaken die een kind heeft te leren, zorgt bovendien voor veel veiligheid en verbinding. Pubers daarentegen moeten juist gestimuleerd worden zelf hun bontjes te doppen. En kinderen rond de 9 jaar vallen er precies tussen in.

Wat is er met kinderen van 9 jaar?

Iedere juf of meester kent het verschijnsel. Het lesgeven aan groep 5 verschilt dag en nacht van lesgeven aan groep 6. Het “kinderachtige” is er volledig af na verloop van tijd.

Dat kinderen juist rond deze leeftijd toch vaak tegen hun grenzen aanlopen is dan ook niet toevallig want het is wel een belangrijk keerpunt leeftijd in hun leven. Lichamelijk gezien wordt een kind rijper en voller en je ziet dat sterk in het uiterlijk terugkomen. Het gebruik van het lichaam wordt veelal ook belangrijker, mede doordat de hersenontwikkeling flink toegenomen is.  Het denken wordt steeds logischer en kinderen leren steeds beter rekening houden met elkaar.

De belangrijkste verandering

Opmerkelijk genoeg komt de buitenwereld en alles wat daar gebeurt steeds meer en soms heftiger “binnen” bij kinderen van 9 jaar. Doordat het denken zich steeds meer ontwikkelt, gaat het kind ook steeds meer vragen stellen. De vragen gaan over het eigen ik, zoals ” wie ben ik?” maar ook vragen rondom gewoontes en de plek in het gezin en het geheel. Bovendien  is er steeds meer sprake van een tijdsgevoel met betrekking tot verleden, heden en toekomst en de plek van het kind daarin. Langzamerhand nadert het kind een bewustzijn zoals volwassenen dat kennen.

De consequenties

Met name doordat het kind schijnbaar plotseling zichzelf en de wereld zoveel meer bewust beleeft, kan het kind zichzelf heel eenzaam en angstig gaan voelen. Dit kan zich uiten in niet alleen meer naar bed durven gaan en lichamelijke klachten. Doordat kinderen ook steeds gevoeliger worden voor hun eigen positie in de groep op alle leergebieden, leren ze zichzelf steeds beter kennen. Ze onderkennen waar ze staan en gaan zichzelf op alle gebieden vergelijken met anderen. Als het goed is, geeft dit een stevig gevoel van eigenwaarde. Dit kan tevens tot gevolg hebben dat de 9-jarige zich afzet tegen de buitenwereld en kritiek geeft op anderen en eveneens zich kritisch gaat gedragen ten opzichte van volwassenen.

Omdat alles zo verandert, worden vooral de onderlinge vriendschappen op een totaal nieuwe manier aangegaan. Het gemakkelijke van eerder valt weg en persoonlijke eigenschappen en bewegingen van geven en nemen worden belangrijke voorwaarden voor vriendschap. De groepsdruk verandert aanzienlijk en op deze leeftijd is er voor het eerst ook echt sprake van pesten door buitensluiten van een groep.

Problemen van 9-jarigen

Aangezien er in betrekkelijk korte tijd veel veranderingen plaatsvinden, kunnen specifieke problemen de kop opsteken. Je zou zelfs kunnen zeggen dat deze problemen juist in deze levensfase naar voren komen.

Allereerst komen mogelijke leerproblemen juist nu aan het licht. Wanneer een kind in eerdere schooljaren onvoldoende basis heeft kunnen leggen, loopt het in groep 6 vast.

Door de groepsdruk kunnen kinderen bovendien deuken oplopen in hun gevoel van eigenwaarde, bijvoorbeeld door een slechtere motoriek en minder goed kunnen meekomen op fysiek gebied.
Doordat de buitenwereld meer binnenkomt, kunnen kinderen angstig worden van wereld gebeurtenissen, zich verontwaardigd voelen door onrecht en zich daardoor afzetten tegen regels en volwassenen. Dit kan leiden tot verstoringen in de ouder-kind verhouding, maar ook tussen leeftijdsgenoten. Bovendien kan het kind wat de indrukken van buiten niet zo goed kan verwerken, zich angstig gaan voelen.

Voelt een kind zich afwijkend van anderen dan kan eenzaamheid en geen vriendjes kunnen maken als een ernstig probleem worden ervaren. Als een kind bovendien door omstandigheden van verlies, verhuizing of echtscheiding in een andere omgeving moet aarden, kan het extra zwaar worden. Enerzijds lijkt het al een heel zelfstandig kind en anderzijds is het kind vaak maximaal kwetsbaar.

Wat hebben 9-jarigen nodig?

Allereerst hebben 9-jarigen begrip nodig van hun ouders en andere volwassenen. Opmerkelijk genoeg verloopt deze ontwikkelingsfase vaak heel onopgemerkt. Leerkrachten die ik erover heb gevraagd, herkenden deze fase vaak met verbazende instemming. Er zijn overigens leerkrachten die bewust kiezen voor groep 6 boven 5 omdat de kinderen zo veranderen en al zelfstandiger worden.

De 9-jarigen zijn erg ontvankelijk voor bemoediging en stimulering, ze zijn ook in de kindercoach praktijk heerlijk om mee te werken. Het is prachtig om met aandacht, interesse en belangstelling het kind uit te nodigen om zijn grenzen te verkennen en hen te laten oefenen met nieuw gedrag. Ook de manier van denken is genieten door de pure antwoorden zowel in angst als in verontwaardiging.

Voor ouders kan het helpen hen bewust te maken van hun aanpak. Met name gevoelige kinderen kunnen faalangst en schuldgevoelens ontwikkelen door confrontaties met straf en heftige emoties. Een “zachte” doch duidelijke aanpak is vaak de aangewezen weg.

Ouders zijn trouwens verbaasd als ze horen wat hun kind bezighoudt en verzuchten vaak: “Dat wist ik niet” of ” Jee, nooit geweten dat je er zo over denkt”. In feite heb je als kindercoach dan nog weinig toe te voegen en kun je er op vertrouwen dat het proces zich verder wel in positieve zin voltrekt.  :-)

NB: Dit artikel is mede ontstaan door het onderzoek wat Fokelien Vlietstra in 2012 uitvoerde in opdracht van de praktijk voor kindercoaching in verband met haar studie Pedagogiek.

Lees ook: Bezorgde ouders maken kind ongelukkig
Lees ook: Mijn imago is van mij
Lees ook: De make-over van een onderpresteerder
Lees ook: Broers als het grote voorbeeld
Lees ook: Versla de spoken en de mosnters
Lees ook: Geheugenkampioenen


Je las een blogartikel van Centrum Tea Adema…

…maar kijk gerust ook eens naar de andere informatie op onze website:

Op de hoogte blijven van nieuwe artikelen en video’s vol tips en inzichten?

Like dan onze Facebook-pagina of schrijf je in voor onze 2-wekelijkse nieuwsbrief. Allebei mag ook. ;-)