faalangst-schapenFaalangst komt erg veel voor. Dit betekent dat veel kinderen in veel situaties het gevoel hebben dat ze niet kunnen voldoen aan de normen die gelden of dat ze bang zijn om beoordeeld te worden. Kinderen met faalangst kunnen hoge verwachtingen van zichzelf hebben of ze verwachten niet te kunnen voldoen aan de verwachtingen van anderen.

Gevolgen faalangst

Het grootste gevaar van faalangst is terecht komen in een vicieuze cirkel. Als er iets misgaat of zaken lopen anders dan het kind had verwacht, kan dit ertoe leiden dat het kind situaties uit de weg gaat. Het trekt zich terug uit sociale relaties, doet zijn best niet meer op school en zet zich niet meer in om doelen te halen. Bijkomend effect kan zijn dat er fysieke klachten ontstaan als buikpijn, slecht slapen, piekeren en hoofdpijn.

Waar gaat het over bij faalangst?

We kennen drie soorten faalangst, te weten over leren, over vriendjes maken en over lichamelijk presteren. Centraal en cruciaal bij faalangst zijn de gedachten over eigen functioneren en verwachtingen.

Het uitvoeren van (school)taken en vriendjes wordt bepaald door de gedachten voorafgaand aan het doel of over de taak die gedaan moet worden.

Met andere woorden: een faalangstig kind denkt alleen maar aan wat het niet kan omdat het de vorige keer……. Of het kind denkt dat hij niet zo leuk en grappig is als………

Dus als een kind (maar ook puber of volwassene :-)) regelmatig zegt “Ik kan het niet en ik leer het nooit” of steeds met allerlei argumenten komt om iets niet te doen door allerlei rampen te schetsen, dan is de kans  aanwezig dat het kind last heeft van faalangst.

Kenmerkend gedrag als overschreeuwen, buitensporig je best doen, activiteiten laten schieten of onderpresteren kunnen ook allemaal vallen onder de noemer faalangst.

Wat te doen aan faalangst

Bij het opgroeien en leren is het een normaal verschijnsel dat dingen op zin tijd anders lopen dan verwacht en dat er fouten gemaakt worden.

Heel normaal en juist een feed back moment bij uitstek om te leren.

Helaas zijn er veel kinderen (en ouders) die het gevoel hebben perfect te moeten zijn. Hierdoor ontstaat een gevoel van mislukking.

Maar wat kan je nu concreet doen om je kind te helpen?

  • Allereerst: neem je kind serieus en beaam en erken dat het moeilijk is.
  • Loop als het ware met je kind door zijn gedachtengang.
  • Kloppen de gedachten van je kind over de situatie eigenlijk wel?
  • Welke gedachte zou kunnen helpen?
    Bijvoorbeeld: Iedereen doet het beter dan ik……..  Is dat echt zo? wat is het bewijs?
    of: Ik win toch nooit wat…….   Als ik goed oefen zou het me misschien wel lukken.
  • Leer en doe voor dat faalangst normaal is en je kan stimuleren om iets te leren wat je eerst nog niet kon.
  • Geef duidelijk aan wat je verwacht en hoe je kind nieuwe taken kan uitvoeren.
  • Daag je kind uit om iets te doen wat nog best eng is en blijf het stimuleren tijdens de taak.
  • Geef gepaste complimenten. Denk daarbij aan het resultaat maar zeker ook aan de inzet.
  • Als je merkt dat je kind situaties of taken niet kan overzien, structureer deze dan in kleine stappen.
  • Zorg dat je een hele batterij aan goed verlopen voorbeelden paraat hebt die het tegendeel bewijzen van de angst.
  • Reageer passend bij het kind: meer onzekere kinderen hebben meer vriendelijkheid en geduld nodig.

Samenvattend zou je kunnen zeggen dat het belangrijk is dat je kind positieve gedachten leert over zijn functioneren en over zijn persoonlijkheid. De kortste klap om dit te bereiken is bewijs vragen of de gedachten kloppen en uitdagen tot het hebben van andere gedachten en bewijzen van het tegendeel.

Wanneer een kind dan nog twijfels heeft is het werken met de taart in rood en groen een geweldig middel. Hoe erg is het eigenlijk en welke rode gedachten, acties en gevoelens kun je dan omdraaien van rood naar groen?

Veel kinderen kunnen daarbij heel goed een volwassene gebruiken die hen helpt de wereld overzichtelijk te maken en die hen uitdaagt op een liefdevolle manier tot prestaties die nét een beetje verder gaan dan de (schijn) veiligheid van het bekende.


Bekijk de taart van rood en groen bij Ninico….
Lees ook: Pubercoaching: verlegenheid en zo…
Lees ook: Het lieve woorden doosje
Lees ook: Leer wat je nu nog niet kunt
Lees ook: Te veel complimenten zijn slecht voor kinderen
Lees ook: De juf heeft een boos hoofd en een boze stem
Lees ook: Wat te doen bij angstige kinderen
Lees ook: Drie bewegingen bij emoties
Lees ook: Een muur om je heen kan heel goed zijn
Lees ook: Ontroerend: meester hoort mij niet


Heeft je kind of jij behoefte aan ondersteuning dan kun je een beroep doen op de praktijk voor kindercoaching. Hier kun je ook de nieuwsbrief aanvragen.
De opleiding tot kindercoach geeft vele handvatten om ouders en kinderen te helpen in situaties die moeilijk zijn. Ken je de training Ik leer leren al?

De illustratie is van Studio Staalkaart


Je las een blogartikel van Centrum Tea Adema…

…maar kijk gerust ook eens naar de andere informatie op onze website:

Op de hoogte blijven van nieuwe artikelen en video’s vol tips en inzichten?

Like dan onze Facebook-pagina of schrijf je in voor onze 2-wekelijkse nieuwsbrief. Allebei mag ook. ;-)